Ankara Ticaret Hukuku Avukatı tarafından bilgilendirmeye yer verilmiştir.
#Vergi incelemesi, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”)’nun 134 ile 141. maddeleri arasında düzenlenen ve mükelleflerin ödemesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırıp tespit ederek olası vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesini amaçlayan bir süreçtir. Türkiye’de vergi sistemi mükelleflerin beyanına dayalı olduğundan, beyan edilen vergilerin doğruluğunun saptanması ve eksik beyan edilmiş vergilerin tespit edilerek vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesi açısından vergi incelemesi kurumu büyük önem arz etmekle birlikte, vergi incelemesinde uyulacak esaslar da incelemeye tabi olan mükelleflerin haklarının korunabilmesi açısından oldukça önemlidir.
Vergi incelemesinde uyulacak esaslar, Ankara Ticaret Hukuku Avukatı tarafından bilgilendirilmektedir. Bu hususlar VUK’un 140. maddesinde düzenlenmiştir. Bununla birlikte, 26 Ekim 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7338 sayılı Kanun”) ile, VUK 140. maddede öngörülen incelemede uyulacak esaslar ile, VUK 139. maddede yer alan “İncelemenin Yapılacağı Yer” hükmünde önemli değişiklikler yapılmıştır. Takiben, 28 Haziran 2022 tarihinde 31880 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile, Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”)’te, VUK 139 ve 140. maddelerde öngörülen değişikliklere paralel olarak birtakım düzenlemeler yapılmıştır. Hem 7338 sayılı Kanun ile getirilen hem de Yönetmelik’te yapılan bu değişiklikler, 1 Temmuz 2022’den itibaren yürürlüğe girerek uygulanmaya başlanmıştır.
Defter ve Belgelerin İbrazı ve Geri Alınması
Yönetmeliğin 12. maddesine göre, incelemeye tabi olan kişilerin defter ve belgelerini ibraz etmeleri, yazılı olarak istenerek tutanakla teslim alınır. Vergi müfettişi tarafından talep edilen defter veya belgelerin, mükellefler tarafından, verilen sürede ibraz edilmesi zorunludur; ancak bu süre içerisinde talep edilen defter ve belgeler mazeretsiz olarak ibraz edilmezse, bunlar ibraz edilmemiş sayılırlar. Haklı bir mazeret gösterenlere ise, söz konusu defter ve belgelerin ibrazı için ek süre verilmesi mümkündür.
Bununla birlikte, önceki düzenlemeye göre Yönetmeliğin 12. maddesi uyarınca, mükelleflerin vergi incelemesinin yapıldığı döneme ait yasal defter ve belgelerinin e-defter/belge kapsamında olması halinde, bu dokümanları “elektronik sistem” kullanarak ibraz etmelerinin mümkün olduğu düzenleme altına alınmıştı. Ancak yapılan değişiklikle, söz konusu belgelerin “elektronik sistem” kullanarak ibrazının esas olduğu, dolayısıyla bu belgelerin sistem üzerinden sunulması gerekliliğine yönelik düzenleme getirilmiştir.
Elektronik belgeler dışındaki belgeler için ise, Yönetmeliğin 12. maddesinde yapılan düzenleme ile; mükellefin işyeri/ikametgah adresi ile müfettişin bağlı bulunduğu birimin aynı ilde bulunmaması halinde, belgelerin mükellefin işyeri/ikametgah adresinin bulunduğu ildeki daireden (Defterdarlık/Vergi Dairesi başkanlığı) teslim alınacağı öngörülmüştür. Fakat, mükellef talep ederse, defter ve belgeler müfettişin sürekli çalışma yerindeki dairede de teslim alınabilir. Ankara Ticaret Hukuku Avukatı tarafından bu işlemler yapılabilir.
Yönetmeliğin 22. maddesi uyarınca, mükellefin ibraz ettiği defter ve belgeler, rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesinin incelemeyi yapana iletildiği tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde bir tutanak ile mükellefe iade edilecektir. Bununla birlikte, söz konusu maddeye eklenen yeni düzenleme ile, Bakanlık tarafından oluşturulan sistem üzerinden ibraz edilen elektronik defter ve belgeler ise, rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesini müteakip en geç otuz gün içerisinde sistemden silinecektir.
Ankara Ticaret Hukuku Avukatı tarafından bilgilendirmeye yer verilmiştir.
